Canadian Multiculturalism and the Challenges and Benefits of Diversity
Spotkanie słuchaczy KSAP z Ambasadorem Kanady w Polsce
16 marca 2011 r. Krajowa Szkoła Administracji Publicznej gościła Ambasadora Kanady w Polsce Daniela Castello, który w wykładzie pt. "Canadian Multiculturalism and the Challenges and Benefits of Diversity" przybliżył słuchaczom kwestię różnorodności kulturowej w Kanadzie oraz korzyści i wyzwania z niej wynikające.
Na wstępie Gość podkreślił, iż zjawisko różnorodności kulturowej w bezpośredni sposób wpływa na wiele innych aspektów funkcjonowania społeczeństwa m.in. mikro- i makro ekonomiczne, demograficzne czy dotyczące rynku pracy. Ponadto różnorodność kulturowa oddziałuje na życie społeczne zarówno na poziomie lokalnym, regionalnym jak i globalnym. W związku z tym faktem wyzwania związane z różnorodnością kulturową w praktyce wszystkich krajów.
Ambasador przytoczył dane statystyczne dotyczące samoidentyfikacji kulturowo-etnicznej społeczeństwa Kanady. Wśród 34 milionów obywateli tego państwa połowa nie jest bezpośrednio kulturowo związana z Kanadą. Wyróżnia się 16 różnych grup narodowych lub etnicznych liczących ponad milion członków. Ponad 8 milionów Kanadyjczyków urodziło się poza Kanadą, połowa z nich pochodzi z Europy. Zjawisko wielokulturowości jest szczególnie widoczne na terenach zurbanizowanych, ponad połowa mieszkańców Toronto urodziła się poza granicami Kanady.
Od 1971 polityka wielokulturowość została usankcjonowana prawnie poprzez Canadian Multicultural Act. Ustawa ta gwarantowała szeroki wachlarz praw imigrantom, szczególnie relatywnie szybkie nabycie prawa do ubiegania się o obywatelstwo oraz rozległy katalog praw socjalnych. Głównym jej założeniem jest inkluzja społeczna imigrantów.
Następnie Ambasador przybliżył historię imigracji do Kanady oraz jej typowe cechy.
Do początków XX wieku główny trzon osadników stanowili farmerzy-kolonizatarzy, przede wszystkim z Wysp Brytyjskich i Skandynawii. Ta grupa imigrantów była traktowana priorytetowo i odpowiadała ówczesnym potrzebom kraju. Po kryzysie lat 30-tych wprowadzono bardzo poważne obstrukcje dla imigrantów z uwagi na wyraźny wzrost bezrobocia. Taki kierunek polityki utrzymał się do II wojny światowej. Po jej zakończeniu pojawiło się wielu uchodźców politycznych, którzy otrzymali obywatelstwo. Od początku lat 70-tych w kwestii polityki imigracyjnej zaszły znaczne zmiany, pojawiły się różnorodne testy dla potencjalnych imigrantów (m.in. medyczne, językowe, badania przeszłości kryminalnej). Szczególnie pożądane były osoby wysoko wykwalifikowane. Obecnie polityka imigracyjna także opiera się na zapotrzebowania potrzebach gospodarki kraju. Preferuje się osoby postrzegane jako zdolne do przekwalifikowania się i dostosowania do zmieniającej się sytuacji gospodarczej. Ponadto część imigrantów stanowią osoby otrzymujące obywatelstwo w ramach programu łączenia rodzin. Ostatnią znaczna grupę imigrantów stanowią uchodźcy polityczni. Obecnie Kanada przyjmuje rocznie około 300 tys. imigrantów rocznie.
Daniel Castello wyróżnił trzy podstawowe cechy kanadyjskiej polityki imigracyjnej.
Pierwszą z nich określił jako „agresywność” polityki integracyjnej. Od pierwszego dnia imigrant, nie posiadający nawet obywatelstwa, nabywa pełni praw m.in. socjalnych, ekonomicznych czy edukacyjnych. Jest to wyjątkowe dla kanadyjskiej polityki imigracyjnej, większość krajów nie gwarantuje takiego zakresu praw.
Drugą jest pełna transparentność procesu przyznania obywatelstwa ,każdego aplikującego obowiązuje 3 letni okres rezydencji liczony od 1-szego dnia pobytu. Specyficzną cechą tego procesu jest także fakt, iż otrzymujący obywatelstwo nie musi zrzekać się swojego pierwotnego obywatelstwa.
Trzecią charakterystyczną cechą jest delegowanie uprawnień dotyczących podejmowania decyzji w kwestiach imigracyjnych na niższe szczeble administracji. Ułatwia to podejmowanie decyzji i zbliża proces decyzyjny do imigranta i urzędnika na szczeblu lokalnym, który w największym stopniu jest zaangażowany w proces integracji imigranta ze społeczeństwem oraz de facto finansuje znaczną część programów integracyjnych.
W ostatniej części wykładu ambasador skupił się na wyzwaniach i korzyściach związanych z polityką imigracyjną oraz szeroko pojmowaną różnorodnością kulturową w społeczeństwie.
Wśród wyzwań wymienił wysoki koszt programów integracyjnych oraz coraz częściej pojawiające się koszty sądowe związane z wdrażaniem polityk. Kolejna kwestia to zmniejszająca się liczba wykwalifikowanych osób chętnych osiedlić się w Kanadzie, zwłaszcza bogacenie się Indii i Chin odcina dopływ wykwalifikowanych imigrantów. Kolejną kwestią na którą zwrócił uwagę Ambasador jest decentralizacja procesu finansowania polityki emigracyjnej, obecnie znaczna część kosztów jest przeniesiona na poziom lokalny, dla których jest stanowi to duże wyzwanie. Nie bez znaczenia są także napięcia w regionach wiejskich gdzie imigranci stanowią mały odsetek społeczeństwa. Ostatnią kwestią na którą Ambasador zwrócił uwagę jest zagrożenie radykalizmem i terroryzmem podając tu przykład grupy „Toronto 18”.
Gość wskazał na bardzo wysoki poziom tolerancji w społeczeństwie dla emigrantów. Dzięki nim znacznie poprawiła się struktura demograficzna populacji Kanady; przy tej okazji wspomniał iż przeciętnie dzieci imigranci są lepiej wykształceni niż dzieci rodowitych Kanadyjczyków. Nie bez znaczenia jest także kwestia ekonomiczna, dobra kondycja gospodarki Kanady jest efektem aktywnej polityki emigracyjnej. Powszechna znajomość języków obcych wśród imigrantów ułatwia międzynarodową kooperacje biznesową oraz rozwój handlu.
Podczas dyskusji, padało kilka pytań. Maciej Jamróz słuchacz XXII promocji zapytał o różnice pomiędzy polityką dotyczącą różnorodności kulturowej Kanady i krajów Zachodniej Europy.
W odpowiedzi Ambasador wskazał na odrębną historię, Kanada postrzega się jako kraj imigracyjny, a w efekcie różnorodny kulturowo oraz prowadzi aktywną politykę imigracyjną. Kraje Zachodniej Europy w jego opinii nie w pełni zinternalizowały fakt bycia krajami imigracyjnymi i nie prowadzą kompleksowych, pro-aktywnych polityk nastawionych na kwestie różnorodności kulturowej.
Wojciech Bednarek słuchacz XXIII promocji zapytał o kwestie relacji Kanady i Federacji Rosyjskiej w kontekście Arktyki.
W odpowiedzi Ambasador wskazał na bardzo dobrą i aktywną współpracę zarówno bilateralną jak i na forum organizacji międzynarodowych.
Jarosław Szkipran
